İspanya’da oturma izni veren vize türleri nelerdir?

Dünyanın dört bir yanından binlerce kişi her yıl İspanya’ya yerleşmeyi tercih ediyor. İspanya‘nın muhteşem manzaraları, sıcakkanlı insanları, leziz yemekleri ve yıl boyunca devam eden güzel hava, burayı yeni bir yaşam kurmak için ideal bir yer haline getiriyor. Ancak, yeni bir hayata adım atmadan önce karşılaşacağınız en önemli engel, İspanya’da oturma izni almak olacaktır. Peki, İspanya’da oturma izni nasıl alınır? Hangi yöntem en kolay ve uygun seçenek olarak öne çıkıyor?

Bu yazıda, İspanya’da mevcut olan tüm oturma izni seçeneklerini detaylarıyla ele alacak ve her bir izin için gereken koşulları inceleyeceğiz.

İspanya’da Yaşamanın Avantajları ve Dezavantajları

Birçok kişi için ideal bir yer olsa da, İspanya sizin için en doğru destinasyon olabilir. Bu yüzden, seçeneklerinizi değerlendirmeden önce, İspanya’da oturma izni almanın, hem artılarına hem de eksilerine dikkatli bir şekilde bakmalıyız:

Artıları

• Aile bireylerinizle birlikte ortak oturma izni başvurusunda bulunabilirsiniz ve başvurunuz onaylandığında onlar da oturma izni alabilirler.
• İspanya’da geçirdiğiniz her yıl, İspanya vatandaşlığı için gereken süre içinde sayılır.
• Oturum kartınızı alır almaz, Avrupa Birliği’nde serbestçe seyahat edebilirsiniz.
• İlk oturum kartınızı aldıktan sonra, izninizi yenilemek genellikle daha basit bir süreç olur, böylece İspanya’da uzun vadeli bir yaşam sürdürme olasılığı artar.
• Öğrenci oturum izni gibi belirli izin türleri, başvurunuzdan sadece 20 gün sonra size teslim edilebilir.
  

Eksileri

• Genel oturum başvuru süreci bazen uzun olabilir, 3 ila 6 ay gibi bir süre alabilir.
• İlk yıl sonunda oturumunuzu yenilemeniz bunun için de genellikle ek belgeler gerekmektedir.
• Aldığınız oturum türüne bağlı olarak, İspanya’da çalışma hakkınız olmayabilir.
• Bu ve daha fazlasını öğrenmek, İspanya’da oturma izni almayı düşünen herkesin ihtiyacı olacaktır. Bu yazı, ‘İspanya vize’ sürecini sorunsuz bir şekilde tamamlamanıza yardımcı olmayı ve İspanya’da oturma izni almanın nasıl bir deneyim olduğunu daha iyi anlamanızı hedefliyor.

İspanya’da Alınabilecek Oturma İzni Türleri

İspanya’da hangi oturma izni türünü almayı düşünüyorsanız, öncelikle bilmelisiniz ki izin türleri iki genel kategoriye ayrılır. Hangi kategoride bir izin alacağınıza bağlı olarak, başvuru sürecinizde önemli değişiklikler olabilir. Dolayısıyla, bu ayrımı tam olarak anlamak, oturma izni sürecinizi kolaylaştıracaktır.

Söz konusu kategorizasyon, genellikle iki ana faktöre dayanmaktadır:

• Anavatanınız (AB üyesi bir ülke olup olmadığınıza bakılmaksızın)
• İspanya’da ne kadar süre kalmayı planladığınız.

Bu iki unsuru hesaba katarak, hangi gereklilikleri karşılamanız gerektiğine dair bir liste oluşturabilirsiniz.

Ana farklarına gelince:

Süreye Dayalı Oturma İzni Türleri

Bu kapsamda iki temel grup vardır:

• Birinci grup, yasal bir çalışma izni olmadan, ülkede 90 ile 180 gün arasında kalmanızı sağlayan kısa süreli vizeleri içerir. Bu tür bir izne genellikle Schengen vizesi veya turist vizesi denir.
• İkinci grup ise uzun süreli oturma izinleri için başvurabileceğiniz vize türlerini kapsar. Eğer İspanya’da 6 aydan daha uzun bir süre kalma ve belki de çalışma niyetindeyseniz, normal oturma izni başvurusunda bulunmanız gerekecektir.

Diyelim ki, İspanya’da turistik bir ziyaret sizin için yeterli değil ve bu muhteşem ülkede yeni bir yaşam kurmak ve 180 günden daha uzun bir süre kalmak istiyorsunuz. Bu durumda, sizin için en uygun oturma kartını nasıl alabileceğinizi belirlerken, anavatanınızı da denkleme katmanız gerekecektir.

Menşe Ülkenize Göre İspanya’da Oturma İzni Türleri

Daha önce de belirttiğimiz gibi, AB vatandaşı olup olmadığınıza bağlı olarak, oturma izni süreciniz farklılık gösterecektir.

Bu konuya daha ayrıntılı bir şekilde girerek, ilk olarak AB vatandaşlarının İspanya’da 3 aydan fazla yasal olarak nasıl yaşayabileceğini belirtelim. Cevap, “certificado de registro de la Unión Europea” olarak adlandırılan, süresi dolmayan daimi oturma iznine başvurmak.

Bu izni alabilmek için, bir AB vatandaşı olarak, banka hesabınızda en az 6.000€’nun olduğunu kanıtlamanız ve ayrıca özel sağlık sigortanızın olması gerekmektedir. Alternatif olarak, İspanya’da iş bulma ve maaşınızın yeterli ekonomik kaynak sağladığını kanıtlama seçeneğiniz de bulunuyor. Bu kadar mı? Evet, AB vatandaşları için temel gereklilikler bu kadar. Dahası, bazıları sadece 24 saat içinde bu kalıcı oturma iznini alabiliyorlar; ve bu izin, İspanya topraklarında yaşamalarına ve çalışmalarına olanak sağlıyor.

Ama ne yazık ki, eğer Avrupa dışından geliyorsanız ve haliyle AB vatandaşlarının sahip olduğu başvuru kolaylığından faydalanamıyorsanız, yazının devamını inceleyebilirsiniz.

AB Dışından İspanya’da Oturma İzni Nasıl Alınır?

Şimdi, Avrupa vatandaşı olmayanların İspanya’da yasal ikamet izni almak için kullanabileceği tüm yol ve yöntemleri gözden geçirelim.

Ama öncelikle küçük bir hatırlatma yapmamız gerekiyor. İkamet başvurusu süreci karmaşık bir süreç değildir. Aslında, daha çok mekanik ve sırasıyla tüm adımların uygulanması gereken doğrudan bir süreçtir. Tüm seçenekleri ve her bir seçenek için gereken şartları anlamak, ardından hangi seçeneğin sizin ve aileniz için en uygun olduğunu belirlemek yeterli olacaktır. Tüm şartları yerine getiriyorsanız ve gerekli doğru belgeleri sunarsanız, oturum izni alabilirsiniz.

1. Öğrenci Vizesi

Bu vize türü, İspanya’da okumak ya da araştırma yapmayı planlayanlar için oluşturulmuştur. Bu kapsamda, lisans programları, yüksek lisans, doktora ve diğer kısa süreli kurslar (geçerli kurumlarda gerçekleştirildiği sürece) için öğrenci vizesine başvurabilirsiniz. Öğrenci vizesine başvururken dikkate alınması gereken ilk şey, başvuru prosedürünün nerede başlatılacağıdır. Şu anda iki farklı seçenek mevcuttur:

• Kendi ülkenizdeki İspanyol konsolosluğunda başvurabilirsiniz (vizenizi alıp ardından İspanya’ya seyahat etmek için).
• İkinci seçenek, ülkeye turist vizesi ile giriş yaptıktan sonraki ilk 60 gün içinde de başvurabilirsiniz.

Başvuru sürecinde, sabıka kaydınızı, en az 10.000€’luk bir banka hesap dökümünü ve bir yıl boyunca haftada en az 20 saat süren bir kursa kayıt olduğunuzu kanıtlamanız gerekmektedir.

Öğrenci Vizesinin Süresi ve Yenilenmesi

Bu vizenin süresinin, eğitiminizin süresine bağlı olduğunu unutmamalısınız. Eğitimin süresine veya üniversiteye bağlı olarak 3 ila 9 ay, hatta 2 ila 4 yıl arasında değişebilir.

Bu vize türü, sadece ilk oturum süresi sona erdikten sonra, aynı üniversitede okumaya devam ederseniz veya daha yüksek bir derece için başvuruda bulunuyorsanız (örneğin, lisans programından yüksek lisans programına geçiş) yenilenebilir.

Eğer eğitim süresi 9 aydan fazlaysa, TIE – (Tarjeta de Identidad de Extranjero) yani yabancı kimlik kartını almanıza izin verilir. Aksi takdirde, herhangi bir fiziksel kart alınmamaktadır. Son olarak; öğrenci vizesinin yenilenmesi, İspanya’da gerçekleştirilebilir.

2. İş Vizesi

Eğer İspanya’da bir iş kurmayı ve bu süreçte oturma izni almayı düşünüyorsanız, önünüzde iki farklı yol bulunuyor:

• Eğer iş fikriniz yenilikçi ve faaliyetlerinizde yüksek teknolojik bileşen içeriyorsa, girişimci vizesine başvurabilirsiniz. Bu vize türüne başvurarak izin almanız için ekonomi bakanlığından ön onay almanız gerektiğini unutmamalısınız. Ayrıca seçilen projelerin seçim sürecinin oldukça katı ve titiz olduğunu da göz önünde bulundurmalısınız. Bu nedenle, iş planınızı dikkatli ve ayrıntılı bir şekilde hazırlamak büyük önem taşıyor.
• Eğer projeniz özellikle yenilikçi değilse, bu durumda kendi ülkenizdeki İspanya Büyükelçiliği’nde düzenli bir serbest meslek çalışma izni başvurusunda bulunabilirsiniz. Bu seçenekte de bir iş planının sunulması gerekiyor ancak, onay sürecinden sorumlu kurumun ilk durumda olduğu kadar katı ve titiz olmadığını belirtmek gerekir.

Ayrıca, genel bir açıklama yapmak gerekirse, iş vizesi kavramının genellikle İspanya’yı (90 günden uzun olmayan bir süre için) potansiyel müşterilerle görüşmek veya bir toplantıya katılmak amacıyla ziyaret etmeyi planlayan yabancılara verilen bir tür turist vizesi olduğunu belirtmek önemlidir. Ancak, 90 günden daha uzun süreler için verilen herhangi bir izin, çalışma izni olarak kabul edilir.

3. Non-lucrative Vize (Kâr Amacı Gütmeyen Vize)

Çalışmayı planlamayanlar için alternatif bir seçenek mevcut. Herhangi bir ekonomik veya mesleki faaliyette bulunmadan İspanya’da yaşamaya karar verdiyseniz, Non-lucrative vizeye başvurabilirsiniz. Non-lucrative visa, İspanya’da 90 günden daha uzun bir süre, verildiği andan itibaren 1 yıl boyunca yaşamanıza olanak tanır.

Bu oturma izni türü, İspanya’da en az 183 gün geçirdikten sonra, yani yasal olarak mukim olduktan sonra yenilenebilir. Bu süreyi ülkede geçirdikten sonra, izin yenileme hakkı kazanırsınız. Bu vize türünün bir diğer avantajı, izin süresini 2 yıl daha uzatma olanağı sunması.

Non-lucrative Vize için başvurunuzu, ülkenizdeki İspanya Konsolosluğu’nda gerçekleştirmeniz gerekmektedir. Bu, başvurunun kabul edilmesi için İspanya’da bulunmanızın mümkün olmayacağı anlamına gelir.

Vizenizi aldıktan sonra pasaportunuza damga vurulacak ve ardından İspanya’ya giriş yaparak fiziksel oturma kartınızı almak için 1 ayınız olacaktır.

Non-lucrative Vize için Temel Gereklilikler

Non-lucrative Vize için temel gereklilikleri dikkatlice anlamak önemlidir. Başvurunuzun kabul edilmesi için bu iki temel gereklilik mutlaka yerine getirilmelidir:

• Bir banka hesabınızda 28.800€’dan fazla paranız olduğunu kanıtlamanız gerekmektedir. Bu miktar, bu tür durumlarda kullanılan ölçüm olan IPREM’in %400’ünü temsil eder. Paranızı farklı hesaplara bölüştürebilirsiniz.

• Özel sağlık sigortası sözleşmeniz olmalıdır. Bu sözleşmenin, tüm ülkede tam kapsama alanı sunan bir İspanyol şirketi ile yapılması önemlidir. 

Başvurunuzu hangi konsolosluk veya elçilik üzerinden yaptığınıza bağlı olarak, belirli gerekliliklerin değişebileceğini unutmayın. Örneğin, gösterilmesi gereken minimum parasal tutar daha yüksek olabilir veya İspanya’da bir kira sözleşmenizin olması gerekebilir.

4. İspanyol Şirketi Çalışanı Olarak Çalışma İzni

İspanya’da bir şirket için çalışmayı planlıyorsanız,”Çalışan Olarak Çalışma İzni” (İspanyolca “por cuenta ajena”) sizin için en uygun seçenek olabilir. Ancak, bunu iki farklı yol ile gerçekleştirebilirsiniz:

• 14/2013 sayılı yasa, yüksek nitelikli pozisyonlarda iş teklifi alan kişilerin “Highly Qualified Worker Visa(Yüksek Nitelikli İşçi Vizesi)” alabileceğini belirtir. Yüksek nitelikli bir profesyonel olarak iş teklifini kabul etmek, pozisyonun yönetici düzeyi veya benzeri bir pozisyon olması ve yıllık maaşın 40.000€’dan fazla olması anlamına gelir. Bu durumda, başvuru prosedürünü İspanya’da başlatabilirsiniz.

• Standart bir iş teklifi alan kişiler, kendi ülkelerindeki İspanya Büyükelçiliği veya Konsolosluğu üzerinden standart çalışma izni için başvurmalıdır. Ancak bu seçenek, başvurduğunuz belirli iş pozisyonunun ülkedeki işsizlik durumunu gözetleyen bir ‘açık işler listesi’ içerisinde yer alması gerektiği için, oldukça zorlu olabilir. Yani, her pozisyon için geçerli olmayabilir!

Bu süreçte en önemli ilk adım, sizi işe almak isteyen ve uygun bir iş teklifi sunan bir şirketi bulmaktır. Tüm belge işlemlerini başlatan yeni işvereniniz olacaktır.

5. Golden Visa

Minimum gereksinim cazibesi nedeniyle, Golden Visa, Avrupa Birliği’ndeki en popüler vize türlerinden biridir. Genellikle bir gayrimenkul satın alma yoluyla, ülkeye yatırım yapan bireylere sunulan daimi ikamet vizesidir. İspanya’da bir gayrimenkule en az 500.000 € yatırım yapan AB vatandaşı olmayan bireylere verilir.

Ancak, bu vizeyi elde etmek için başka yollar da mevcut. İspanya’ya göç etmeyi planlayan kişiler, bir İspanyol şirketinde 1 milyon € değerinde hisse sahibi olarak veya en az 2 milyon € değerinde kamu borcu alarak da bu vizeyi elde edebilirler.

Ek olarak, kendinizi ve ailenizi geçindirebilecek mali yeterliliğe sahip olduğunuzu kanıtlamanız gerekecektir. Bu, yatırımcı olarak en az 30.000 €’ya sahip olmanız anlamına gelir. Aile üyelerinizi de başvurunuza dahil etmek isterseniz, her birey için ekstra 10.000 € gereklidir. Bu miktar, herhangi bir ülkeden bir banka ekstresi aracılığıyla kanıtlanabilir.

Her başvuru sahibinin, İspanya’da tam kapsamlı sağlık sigortası da dahil olmak üzere, gerekli belgeleri sunmaması gerekiyor. Ayrıca, başvuru sahiplerinin herhangi bir adli sicil kaydı olmamalıdır.

6. AB Vatandaşının Aile Üyesi Olarak Oturma İzni

Eğer bir Avrupa Birliği vatandaşının yakın akrabasıysanız, İspanya’da oturma ve çalışma izni almanın çok daha kolay bir yolu var. Çünkü AB vatandaşı olan bir akrabanız varsa, bu akrabalık bağınız sayesinde oturma iznini elde edebilirsiniz.

Bu durum, AB vatandaşı olan bir partneri bulunan AB dışı bireyler için özellikle avantajlıdır. Çünkü evlilik veya “pareja de hecho” (resmi bir birliktelik) yoluyla AB vatandaşı olan bir kişinin aile üyesi olarak oturma izni alma sürecine uygun hale gelirler. Toplamda 5 yıl süren bu oturma izni türü, ara yenileme gerektirmemesi nedeniyle İspanya oturma izinleri arasında en avantajlı seçeneklerden biridir.

7. Aile Birleşimi Vizesi

İspanya’da ikamet iznine sahip olan ve en az bir yıl boyunca orada yaşayan yabancılar, aile birleşimi süreci sayesinde aile üyelerini ülkeye kolaylıkla getirebilir. Bu durum, eşler, nişanlılar, çocuklar ve ebeveynler için geçerlidir. Ancak belirli koşullar karşılandığında, geniş aile birleşimi kapsamında diğer akrabalar da bu sürece dahil edilebilir.

8. Arraigo Prosedürü

Yukarıdaki seçeneklere dahil olmayan yabancılar için alternatif bir yol daha var: arraigo prosedürü. Eğer İspanya’da 3 yıldır yasa dışı durumda yaşıyorsanız ve ülkenize geri dönmeyi istemiyorsanız; arraigo sosyal veya sosyal kökler (roots) için başvurabilirsiniz.

Bu prosedürün gereksinimleri basittir: Belediyede 3 yıl boyunca (“empadronado” olarak adlandırılır) kayıtlı olmanız ve bu süre zarfında ülkeyi 120 günden fazla terk etmemeniz gerekmektedir. Daha sonra, 45 saatlik bir Katalanca (eğer Katalonya’daysanız) veya İspanyolca kursu almanız ve bir iş teklifi almanız gerekecektir. Bu, sosyal hizmetlerle bir görüşme yaparak arraigo prosedürünü başarıyla tamamlamanıza olanak sağlar. Bu noktadan sonra, farklı bir oturma iznine geçebilirsiniz.

Ancak buna ek olarak, çok yaygın olmasalar da, belirli gereksinimler nedeniyle başka iki tür arraigo daha vardır:

• Labor Arraigo: En az 6 ay boyunca yasa dışı çalışıyorsanız, bu seçenek idealdir.
• Arraigo Familiar: Bu oturma izni, İspanyol vatandaşlarının ebeveynlerine veya çocuklarına kolaylıkla verilir.
• Arraigo for studies: Bu, en yeni arraigo türüdür.

9. Research residency

İspanya’da bir üniversite veya şirkette (kamu veya özel) araştırma faaliyetleri yürütmek istiyorsanız, bu oturma izni sizin için doğru seçim olacaktır. Bu izin, aile üyelerinizi de kapsayan 3 yıllık bir ikamet iznidir.

10. Dijital Göçebeler ve Uzaktan Çalışanlar için Vize

Günümüzde, birçok AB dışı ülke vatandaşı, freelancer olarak veya belirli bir şirket için uzaktan çalışmaya izin vererek İspanya’ya taşınmaktadır. İspanya Digital Nomad Vizesi, İspanya’dan doğrudan turist olarak veya İspanyol konsolosluğundan başvurabileceğiniz 3 yıllık bir izindir ve süresi 2 yıl için süresiz olarak yenilenebilir. Bu vize, ülkede uzaktan yaşamanıza ve çalışmanıza izin verirken, başvuru sahibinin gelirlerinden yalnızca %24 oranında sabit bir vergi ödemesine olanak sağlar.

Genel İkamet Şartları

Şimdiye kadar mevcut tüm farklı alternatifleri ve her biri için özel gereksinimleri inceledik. Bununla birlikte, başvurduğunuz oturma izni ne olursa olsun karşılanması gereken genel şartlar da bulunmaktadır. Bu genel şartlar:

• Pasaportunuzun ve geçerli olması gereken bir kopyasının ibrazı
• Son 5 yıl için sabıka kayıtlarınızın temiz olması
• 3 adet fotoğraf (kimlik formatı)
• İspanyol bir şirkette çalışmıyorsanız özel sağlık sigortası
• Seçilen izne karşılık gelen özel başvuru formu

Oturma İzninizi Nasıl Yenileyebilirsiniz?

Eğer hedefiniz uzun vadede İspanya’da kalmaksa, ilk kartınızı almak kadar yenilemek de önemlidir; çünkü çoğu kart sadece bir yıllık geçerliliğe sahiptir. Bu süre sona erdiğinde, kartınızı yenilemeniz gerekecektir.

Yenileme işlemini yapabilmek için, ilk başvurunuzda karşıladığınız gereksinimleri karşılamak veya en azından bunların hala geçerli olduğunu göstermeniz gerekmektedir. Örneğin, non-lucrative vizeyi yenilemek için, önümüzdeki iki yıl için yeterli gelirinizin olacağını kanıtlamanız gerekir (bu kez yenileme süresi 1 yıl yerine 2 yıldır).

Geçici İkametten Daimi İkamete

İlk oturum kartını İspanya’da almak birçok kişinin hayali olsa da, sürekli yenileme süreci baş ağrısı yaratabilir. Yasal ikametinizi ülkede sürdürmek, her 1 veya 2 yılda bir tekrarlanan evrak işleri anlamına gelir.

Ancak, bu durum uzun süreli ikamet hakkı kazanana kadar geçerlidir. İspanya’da aralıksız olarak 5 yıl yaşadıktan sonra kalıcı oturma izni alabilirsiniz. Kalıcı oturma izni temelde, 5 yıl geçerliliği olan ve süresiz olarak yenilenebilen bir kart. İki tür vardır: AB kalıcı kartı ve genel kart.

Elbette bu durum, ülkede 10 yıl kalmanın ardından (ikamet yoluyla vatandaşlık durumunda) vatandaşlık almanın önünü açar.

11. Kaynakça

• İspanyol Hükümeti resmi web sitesi: https://www.lamoncloa.gob.es/

Buradan, İspanya’daki yabancılar için geçerli olan genel ikamet şartları ve oturma izni hakkında bilgi edinebilirsiniz.

• İspanya’nın Dışişleri, Avrupa Birliği ve İşbirliği Bakanlığı’nın resmi web sitesi: https://www.exteriores.gob.es/

Bu site, İspanya’ya yerleşmek veya İspanya’da çalışmak isteyen yabancılar için genel bilgiler sağlar.

• İspanya Hükümeti Online Hizmet Sitesi: https://administracion.gob.es/

İspanya’daki tüm devlet hizmetlerine çevrimiçi olarak erişim sağlamaktadır. Site, İspanyol vatandaşları ve yabancılar tarafından bir dizi hizmete ve bilgiye erişim sağlar.

Site aracılığıyla kullanıcılar bir çok hizmete erişebilirler. Bunlar arasında oturma izinleri, vatandaşlık başvuruları, vergi ve sosyal güvenlik hizmetleri, ehliyet yenileme, sağlık hizmetleri ve daha pek çok konu bulunur.

• İspanya Sosyal Güvenlik web sitesi: http://www.seg-social.es/

Bu site, sağlık sigortası ve diğer sosyal güvenlik konularında bilgi sağlar.

• İspanya Vergi Dairesi (Agencia Tributaria): https://sede.agenciatributaria.gob.es/

İspanya’da yaşayan yabancıların vergi yükümlülükleri hakkında bilgi sağlar.